Insulinooporność jest jedną z chorób cywilizacyjnych i w głównej mierze wynika z naszego współczesnego stylu życia. Prawidłowy poziom insuliny we krwi powinien wynosić od 2.6 do 24.9 µIU/ml, natomiast stężenie glukozy powinno oscylować w granicach 70-99 mg/dl na czczo. Odstępstwa od tych norm mogą prowadzić do rozwoju insulinooporności, co z czasem może przerodzić się w poważniejsze problemy zdrowotne, takie jak cukrzyca typu 2. W tym artykule omówimy przyczyny insulinooporności, jej objawy oraz metody leczenia. Opowiemy, jakie są zalecenia dotyczące postępowania u pacjentów z insulinoopornością, a także jak unormować poziom insuliny we krwi poprzez dietę.
Przyczyny insulinooporności
Często pacjenci zastanawiają się, jak działa insulina na ich organizm. Insulina to hormon wytwarzany przez trzustkę. Odgrywa kluczową rolę w przetwarzaniu węglowodanów, ale również białek i tłuszczów w organizmie. Insulinooporność rozwija się, gdy komórki beta trzustki oraz tkanka mięśniowa stają się mniej wrażliwe na działanie insuliny.
Nadwaga, otyłość oraz dieta bogata w łatwo przyswajalne węglowodany przyczyniają się do wzrostu stężenia glukozy we krwi. W odpowiedzi trzustka zwiększa produkcję insuliny, co prowadzi do hiperinsulinemii (nadmiar insuliny w organizmie).
Inne przyczyny insulinooporności to między innymi:
- Czynniki genetyczne
- Wiek
- Siedzący tryb życia
- Palenie papierosów
- Stres
- Niedobór snu
- Niektóre leki
Utrzymanie prawidłowej normy insuliny jest bardzo ważne przy insulinooporności. Wysokie stężenie insuliny w organizmie może znacząco wpływać na nasze codzienne funkcjonowanie.
Jakie są objawy insulinooporności?
Insulinooporność często rozwija się niezauważenie, ponieważ wczesne objawy mogą być subtelne lub mylone z innymi problemami zdrowotnymi. Wiele osób z insulinoopornością początkowo nie odczuwa żadnych objawów. Jednak wszystko zależy od indywidualnych reakcji organizmu pacjentów.
Objawy insulinooporności mogą obejmować:
- Chroniczne zmęczenie
- Zwiększony apetyt na słodycze
- Trudności w utrzymaniu stabilnej wagi
- Nieregularne cykle menstruacyjne
- Zaburzenia koncentracji
- Częste uczucie głodu
- Ciemnienie skóry (acanthosis nigricans)
Jeżeli zauważasz u siebie powyższe objawy, rozważ konsultację z lekarzem. Specjalista wskaże jakie badania poziomu insuliny oraz innych parametrów z krwi należy wykonać.
W naszym centrum medycznym szybko umówisz się na wizytę z lekarzem. Skontaktuj się z nami pod numerem 12 333 777 1 lub skorzystaj z całodobowej rejestracji online!
Leczenie insulinooporności
Norma insuliny na czczo wynosi do 25 mIU/l. Wykonanie pomiaru stężenia insuliny zaleca się nie tylko przy insulinooporności, ale także między innymi przy: diagnostyce hipoglikemii, podejrzeniu guza trzustki, a także ocenie skuteczności leczenia po transplantacji komórek wysp trzustkowych.
Leczenie insulinooporności wymaga wieloetapowego podejścia, które obejmuje zmianę stylu życia, sposobu odżywiania oraz w niektórych przypadkach, farmakoterapię. Zatem regularne badanie insuliny jest kluczowe w diagnozowaniu insulinooporności, cukrzycy typu 2 oraz 1.
Co może pomóc osobom z insulinoopornością? Podpowiadamy:
- Zmiana diety: Dieta bogata w błonnik oraz ograniczająca łatwo przyswajalne węglowodany pomaga regulować poziom cukru i insuliny w organizmie.
- Ćwiczenia fizyczne: Regularna aktywność fizyczna zwiększa wrażliwość komórek na insulinę i wspomaga transport glukozy do wnętrza komórek. Ćwiczenia pomagają również w utrzymaniu zdrowej masy ciała i mogą redukować poziom trójglicerydów oraz poprawiać metabolizm białek.
- Leki: W niektórych przypadkach, gdzie zmiana stylu życia nie przynosi wystarczających rezultatów, lekarze mogą zalecić leki doustne.
- Monitorowanie stanu zdrowia: Regularne badanie poziomu insuliny i glukozy jest kluczowe dla oceny skuteczności leczenia.
- Edukacja pacjenta: Zrozumienie przez pacjenta mechanizmów prowadzących do insulinooporności oraz sposobów jej zarządzania jest fundamentalne.
Leczenie insulinooporności wymaga współpracy pacjenta z lekarzem. Jednak niekiedy pacjenci zgłaszają się zbyt późno, często słyszą diagnozę — cukrzyca.
Jaki związek ma insulinooporność z cukrzycą? Cukrzyca typu 2 jest chorobą przewlekłą, która rozwija się, gdy komórki trzustki nie są w stanie produkować wystarczającej ilości insuliny lub kiedy wyprodukowana insulina nie jest efektywnie wykorzystywana przez organizm, co może wynikać z insulinooporności.
Natomiast niedobór insuliny jest stanem charakterystycznym dla cukrzycy typu 1. Trzustka przestaje produkować odpowiednią ilość insuliny lub w ogóle jej nie produkuje. W przypadku, kiedy naturalne wydzielanie insuliny przez trzustkę jest niewystarczające, pacjenci mogą korzystać z pompy insulinowej — urządzenia, które insulinę podaje podskórnie. W leczeniu cukrzycy wykorzystuje się niekiedy analogi insuliny ludzkiej, czyli preparat, który ma naśladować naturalne wydzielanie insuliny przez zdrową trzustkę. Edukacja w zakresie prawidłowego podawania insuliny, znaczenia diety oraz aktywności fizycznej może znacznie poprawić jakość życia pacjenta.
Warto podkreślić, że w każdym z tych schorzeń kluczowe jest monitorowanie stężenia insuliny w organizmie oraz utrzymanie jej w normie. Zarówno zbyt niskie stężenie insuliny jak i zbyt wysoki jej poziom ma wpływ na funkcjonowanie organizmu. Regularne badanie insuliny może znacząco wpłynąć na jakość leczenia oraz zdrowia pacjenta.
Insulinooporność - czego nie jeść?
Dieta odgrywa kluczową rolę w insulinooporności. Wybór odpowiednich produktów może pomóc kontrolować poziom glukozy we krwi oraz poprawić wrażliwość na insulinę. Istnieją jednak pewne produkty, które powinny być ograniczone lub wyeliminowane z diety osób z insulinoopornością.
Wskazówki, które ułatwią walkę z insulinoopornością:
- Wysoko przetworzone węglowodany: Białe pieczywo, białe makarony, ciastka, i inne produkty powodują szybkie wzrosty poziomu cukru we krwi, co może pogorszyć naszą insulinooporność.
- Słodzone napoje: Napoje gazowane, soki owocowe, i inne słodzone napoje są bogate w cukry proste, które szybko podnoszą poziom glukozy we krwi.
- Niezdrowe przekąski: Fast food, frytki i inne tłuste przekąski często zawierają trans-tłuszcze, które mogą przyczyniać się do rozwoju insulinooporności.
- Słodycze: Ciasta, lody, czekolada i inne słodycze są bogate w cukry i tłuszcze, które negatywnie wpływają na poziom cukru i insuliny we krwi.
- Alkohol: Nadmierne spożycie alkoholu może zakłócać zdolność wątroby do regulacji poziomu cukru we krwi.
- Produkty bogate w sód: Nadmierna ilość soli w diecie, może prowadzić do podwyższenia ciśnienia krwi, co często współwystępuje z insulinoopornością.
Zamiast tych produktów, zaleca się spożywanie żywności bogatej w błonnik, dużej ilości warzyw i owoców z niskim IG oraz pełnoziarnistych produktów zbożowych. Indywidualne porady dietetyczne od specjalisty mogą pomóc dostosować dietę do osobistych potrzeb i stanu zdrowia pacjenta.
Źródła:
Insulinooporność i stan przedcukrzycowy – diagnostyka i leczenie Renata Stawerska, Anna Łupińska, Ewa Bieniek, Andrzej Lewiński
Insulinoterapia u pacjentów z cukrzycą typu 2: jak ją rozpocząć i prowadzić? Jody Dushay, Martin J. Abrahamson, Tłum. Łukasz Cedzyński
Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2009 Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego.
